Η ανάλυση του οίκου Fitch για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και τα επιτόκια
22/03/23, 17:38
Μικρός χαρακτηρίζεται ο κίνδυνος να υποστούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες ζημιές από ομόλογα που έχουν στους ισολογισμούς τους, όπως συνέβη στην περίπτωση της Silicon Valley Bank και άλλων αμερικανικών περιφερειακών τραπεζών, σύμφωνα τον οίκο αξιολόγησης Fitch.
Η SVB, αναφέρει σε ανάλυσή του ο οίκος Fitch, είχε μεγάλο απόθεμα ομολόγων στο ενεργητικό της, η αξία των οποίων μειώθηκε λόγω της αύξησης των επιτοκίων, με τελική κατάληξη τη χρεοκοπία της πριν από δύο εβδομάδες.
Ο Fitch, ωστόσο, σημειώνει ότι η κατάσταση στην Ευρώπη είναι διαφορετική καθώς τα χαρτοφυλάκια ομολόγων των μεγάλων τραπεζών της ΕΕ αντιστοιχούσαν μόνο στο 11% του ενεργητικού τους κατά μέσο όρο στο τέλος του γ’ τριμήνου 2022.
Οι θεωρητικές ζημιές (unrealized losses) από τα ομόλογα που διατηρούν έως τη λήξη τους -τα οποία δεν είναι υποχρεωμένες να αποτιμούν στις χαμηλότερες τρέχουσες τιμές– έχουν αυξηθεί, αλλά οι ευρωπαϊκές τράπεζες διατηρούν μεγάλες καταθέσεις στις κεντρικές τράπεζες.
Ο Fitch εκτιμά επίσης ότι οι θεωρητικές ζημιές δεν θα υλοποιηθούν αν τα ομόλογα χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα για τη χρηματοδότησή τους, μεταξύ άλλων από τις κεντρικές τράπεζες.
Επιπλέον, σημειώνει ότι πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν καλυφθεί έναντι του κινδύνου από την αύξηση των επιτοκίων, ενώ και η παρακολούθηση του κινδύνου αυτού από τις εποπτικές Αρχές έχει περιορίσει τη δυνατότητα των τραπεζών να αναλαμβάνουν μεγάλους σχετικούς κινδύνους.
Το κόστος χρηματοδότησης
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ο Fitch προειδοποιεί ότι τα υψηλότερα επιτόκια αυξάνουν το κόστος χρηματοδότησής τους, με τον κίνδυνο για τη ρευστότητά τους να είναι πάντως περιορισμένος από τις αυστηρές εποπτικές απαιτήσεις.
Η κύρια πηγή ρευστότητας των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι οι καταθέσεις από ένα μεγάλο αριθμό μικροκαταθετών, δεν βασίζονται δηλαδή σε καταθέσεις λίγων μεγάλων πελατών τους ή επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε κάποιο μεμονωμένο οικονομικό τομέα, όπως στην περίπτωση της SVB στις ΗΠΑ.
Παρά ταύτα, προειδοποιεί ότι τα «μαξιλάρια» ρευστότητας θα μπορούσαν να εξαντληθούν γρήγορα σε περίπτωση που υπάρξει ταχεία απώλεια εμπιστοσύνης στην αγορά.
Αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων
Οι τράπεζες που έχουν μεγαλύτερα ποσοστά εταιρικών καταθέσεων ή καταθέσεων που δεν είναι ασφαλισμένες -στην ΕΕ ασφαλισμένες είναι οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ- μπορεί να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη αστάθεια στις καταθέσεις τους.
Για να περιορίσουν τον κίνδυνο αυτό, κάποιες τράπεζες προσελκύουν καταθέσεις που δεν μπορούν να αποσυρθούν γρήγορα από τους πελάτες τους.
Ο Fitch αναμένει ότι οι τράπεζες θα αυξήσουν τα επιτόκια των καταθέσεων για να αποφύγουν εκροές τους που θα δημιουργούσαν πιθανόν προβλήματα στη ρευστότητά τους.
Η σταθερότητα χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών τραπεζών στηρίζεται και από τα ομόλογα που έχουν εκδώσει στο πλαίσιο των κανόνων της ΕΕ για την εκ των έσω διάσωση (bail in) των τραπεζών για την περίπτωση που θα πρέπει να εξυγιανθούν.
Επιπλέον, η χρηματοδότηση των τραπεζών από την ΕΚΤ, όταν αυτές έχουν ομόλογα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενέχυρα, είναι πάντα εφικτή, όπως επαναλαμβάνει σταθερά τις τελευταίες ημέρες η Κριστίν Λαγκάρντ.
