Βόμβα Στουρνάρα: «Περιμένουμε αύξηση 40% στις τιμές ρεύματος και φυσικού αερίου»
09/09/22, 21:12
Για νέα άνοδο στις τιμές του αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, έκανε λόγο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο Οικονομικό Φόρουμ της Πράγας που οργανώνεται από το EUROFI.
Οπως είπε ο κ. Στουρνάρας, επικαλούμενος τα οικονομετρικά μοντέλα της ΤτΕ «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ιδιαίτερα σύνθετο πρόβλημα. Θα το παρομοίαζα με ένα πολυκέφαλο τέρας όπως η Λερναία Ύδρα. Ο πληθωρισμός έχει τρία κεφάλια, επομένως χρειάζονται τρία όπλα. Η νομισματική πολιτική είναι ένα από αυτά, αλλά δεν πρέπει να αφεθεί μόνη της. Αν είναι το μοναδικό όπλο που χρησιμοποιείται, αυτό θα συνεπαγόταν κόστος σε όρους προϊόντος και απασχόλησης. Τα άλλα δύο όπλα είναι η δημοσιονομική και η ενεργειακή πολιτική».
«Ο πληθωρισμός, στην Ευρώπη τουλάχιστον, οφείλεται σαφώς σε κλονισμούς από την πλευρά της προσφοράς, όπως η πανδημία και οι ενεργειακές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, θα λέγαμε ότι, εφόσον η Ευρώπη είναι σε καθαρή βάση μεγάλος εισαγωγέας ενέργειας, αυτό που παρατηρούμε σήμερα ουσιαστικά ισοδυναμεί με έναν ενεργειακό φόρο που επιβάλλεται στην Ευρώπη από μια ξένη χώρα και ο οποίος μειώνει το καθαρό εισόδημα ή την ευημερία της κατά περίπου 5% του ΑΕΠ. Διαφέρουμε από τις ΗΠΑ, που έχουν ισοσκελισμένο ή και πλεονασματικό ισοζύγιο ενέργειας τόνισε ο διοικητής της ΤτΕ.
Ο κ. Στουρνάρας συμπλήρωσε επιπλέον πως «το 75% των διαταραχών στις τιμές καταναλωτή προέρχεται από ένα και μόνο εμπόρευμα, το φυσικό αέριο, το οποίο λόγω του μοντέλου τιμολόγησης του ηλεκτρικού ρεύματος με βάση το οριακό κόστος, επηρεάζει τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος με αναλογία 1:1.
Σύμφωνα με τα οικονομετρικά υποδείγματα και τις εκτιμήσεις μας, μεταξύ 2022 και 2023 οι τιμές του φυσικού αερίου αναμένεται να αυξηθούν κατά 40%.
Το ίδιο ισχύει και για τις τιμές χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος, λόγω της τιμολόγησης με βάση το οριακό κόστος και παρότι οι τιμές άλλων εισροών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως το πετρέλαιο, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η υδροηλεκτρική ενέργεια, αναμένεται να περιοριστούν κατά 20% περίπου».
Αυτός είναι ο παράγοντας, που σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, διατηρεί το μέσο αναμενόμενο πληθωρισμό σε υψηλό επίπεδο, στο 5,5% το 2023, έναντι 8,1% φέτος, σύμφωνα με το βασικό σενάριο των μακροοικονομικών προβολών της ΕΚΤ.
«Δεν έχουμε, μέχρι στιγμής, ενδείξεις δευτερογενών επιδράσεων. Ο ρυθμός αύξησης των μισθών στην Ευρώπη παραμένει συγκρατημένος, περίπου 3-3,5% κατά μέσο όρο, κοντά στο στόχο του 2%, αν ληφθεί υπόψη και η αύξηση της παραγωγικότητας.
Παρ´ όλα αυτά, ακόμα και στη σημερινή περίσταση που ο πληθωρισμός είναι πληθωρισμός κόστους, η νομισματική πολιτική είναι σημαντικό όπλο γιατί διατηρεί σταθεροποιημένες τις προσδοκίες και τις δευτερογενείς επιπτώσεις υπό έλεγχο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χθες προχωρήσαμε σ’ αυτή την εμπροσθοβαρή κίνηση αύξησης των βασικών επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, παρά το κόστος που είναι δυνατόν να υπάρξει σε όρους προϊόντος και απασχόλησης.
Θέλουμε να προσεγγίσουμε αυτό που σύμφωνα με τα υποδείγματά μας είναι το ουδέτερο επιτόκιο. Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο επίπεδο του ουδέτερου επιτοκίου, που είναι υψηλότερο από το μηδέν. Μπορεί να είναι περίπου 1,5%, ή και 2%» τόνισε.
«Χρειαζόμαστε ενεργειακή πολιτική για να αποσυνδέσουμε, προσωρινά τουλάχιστον, τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου, αλλά και να συνεχίσουμε να παρέχουμε κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας και για επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια.
Τέλος, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να διατηρήσει μια κατεύθυνση τέτοια ώστε να μην αντιστρατεύεται τη νομισματική πολιτική, ταυτόχρονα όμως δεν θα πρέπει να είναι οριζόντια, αλλά στοχευμένη ώστε να προσφέρει στήριξη στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Πρέπει να συνδυάζει τη φορολόγηση των έκτακτων κερδών ορισμένων παραγωγών ενέργειας και επιδοτήσεις για όσους βγαίνουν ζημιωμένοι».
Η αύξηση των επιτοκίων
«Όπως είπε ο Μπέρναρντ Σω, συνήθως στην αξιολόγηση μιας κατάστασης οι απαισιόδοξοι έχουν δίκιο, αλλά, αν ο κόσμος μας είναι όπως είναι σήμερα και έχει προοδεύσει, αυτό οφείλεται στους αισιόδοξους» ανέφερε ο κεντρικός τραπεζίτης.
«Αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν είναι αισιόδοξοι, τότε αυτή η αρνητική διάθεση μεταδίδεται στον ιδιωτικό τομέα, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Αυτό είναι συμπέρασμα των ψυχολόγων και δεν ισχύει μόνο από οικονομική άποψη».
Οπως υποστήριξε ο κ. Στουρνάρας, η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να καθορίσει τα πραγματικά επιτόκια μακροπρόθεσμα, μπορεί μόνο να καθορίσει τα ονομαστικά επιτόκια.
«Υπενθυμίζω ότι πριν από την πανδημία βρισκόμασταν σε χρόνια στασιμότητα, παρά την τεράστια ποσοτική χαλάρωση. Ο πληθωρισμός ήταν σχεδόν αρνητικός, τα επιτόκια ήταν πολύ χαμηλά. Όλα τα μεγέθη βρίσκονταν σε καθοδική πορεία, η ανάπτυξη, η παραγωγικότητα, το επιτόκιο ισορροπίας (ή το ουδέτερο επιτόκιο). - Αυτοί οι παράγοντες διαμόρφωναν τις εξελίξεις, όχι οι κεντρικές τράπεζες» είπε.
