Το Αφγανιστάν, νέο «αγκάθι» για την Ρωσία
Του Νίκου Μπάρδη
«Οι Ταλιμπάν υποσχέθηκαν στους Ρώσους ότι δεν θα βγουν έξω από τα σύνορα τους…αλλά ποιος μπορεί να τους εμπιστευθεί; »
Fiodor Loukianov, Γεωπολιτικολόγος
‘«Έλεγαν ότι θα παρέμεναν για πάντα στο Αφγανιστάν. Και ξαφνικά, μια ωραία μέρα, αποχωρούν. Λοιπόν για ποια προβλεψιμότητα μιλάμε ;»
Στην πρόσφατη συνέντευξη του στο αμερικανικό κανάλι NBC, ο Vladimir Poutine άφησε αιχμές για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, μια κίνηση που δεν βολεύει την Ρωσία.
Σύμφωνα με την άποψη της πλειοψηφίας των Ρώσων ειδικών, αυτό το νέο δεδομένο αποτελεί ένα ‘’ αγκάθι ‘’ για την Μόσχα.
‘«Είναι ένα θέμα ανησυχίας, βέβαια όχι τεράστιας, αλλά που χρήζει στενής παρακολούθησης»’, επιβεβαιώνει ο Fiodor Loukianov, γεωπολιτολόγος, εκφράζοντας την γνώμη της ρωσικής ελίτ.
‘«Μετά την Ουκρανία πέρσι, το Άνω Καραμπάχ, την Λευκορωσία, το Κιργκιστάν, κλπ, τα ‘’θερμά‘’ μέτωπα πολλαπλασιάζονται στην γειτονιά της Ρωσίας, δηλαδή στον μετά-σοβιετικό χώρο»’, προσθέτει ο Igor Delanoë, ειδικός της ρωσικής γεωστρατηγικής στο Γάλλο-Ρωσικό Παρατηρητήριο ( Observatoire Franco-Russe ) «η νέα πρόκληση παίρνεται στα σοβαρά».
Ο Poutine δεν σταματάει να επαναλαμβάνει ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί να διαταραχθεί η σταθερότητα ( στις περιοχές συμφερόντων της ), μια βασική αξία που κλυδωνίζεται από την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων, που ήδη εκτελέστηκε κατά 90%.
Μια ‘«βιαστική»’ αναχώρηση που είχε σαν αποτέλεσμα ‘«να υποβιβάσει την ασφάλεια του Αφγανιστάν»‘’ έλεγε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Sergueï Lavrov, την Παρασκευή 16 Ιουνίου. «Η αμερικανική αποστολή απέτυχε, κι’εμεις δεν επιθυμούμε το χάος, που είναι απειλή για όλους τους συμμάχους μας στην περιοχή» συμπλήρωσε, εννοώντας τις αψιμαχίες από τον περασμένο Μάϊο, μεταξύ των κυβερνητικών στρατευμάτων και των Ταλιμπάν στα σύνορα με το Τατζικιστάν ( όπου κατέφυγαν περισσότεροι από χίλιοι Αφγανοί στρατιώτες ), το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν. Κατά την διάρκεια αυτών των επιθέσεων, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν πολλές θέσεις πέραν των συνόρων τους.
Όμως η Ρωσία είναι στρατιωτικός σύμμαχος, στο πλαίσιο της Οργάνωσης Συλλογικής Ασφάλειας ( OTSC ) με το Τατζικιστάν, όπου διατηρεί την μεγαλύτερη στρατιωτική της βάση, εκτός των ρωσικών συνόρων. Αλλά και οι άλλες δυο προαναφερθείσες γειτονικές χώρες, έχουν φιλικές σχέσεις και υποστηρίζονται από την Μόσχα.
«Ως εκ τούτου η Ρωσία επιθυμεί οι συγκρούσεις να περιορισθούν στο Αφγανιστάν και να μην απλώνονται πέραν των συνόρων του», λέει ο Igor Delanoë.
«Οι Ταλιμπάν ( που έγιναν δεκτοί στην Ρωσία στις 9 Ιουλίου, αν και θεωρούνται τρομοκρατική οργάνωση ) υποσχέθηκαν στην Μόσχα να μην βγουν εξω από τα σύνορα τους» συμπληρώνει ο Fiodor Loukianov. «Αλλά ποιός μπορεί να τους εμπιστευθεί; Δύσκολα να προβλεφθεί. Κατά την άποψη μου, η Ρωσία δεν επιθυμεί να αναμιχθεί ευθέως, ούτε να έχει ένα σημαντικό ρόλο. Η σοβιετική εμπειρία της δίδαξε ότι είναι προτιμότερο, να μην μπλεχθεί σε περιπέτειες στο Αφγανιστάν».
Παρά ταύτα το Υπουργείο Άμυνας δήλωσε, ότι θα προστρέξει άμεσα να βοηθήσει το Τατζικιστάν ( του οποίου τα σύνορα φυλάσσονται από Ρώσους στρατιώτες ), σε περίπτωση ανάγκης, ενώ ταυτόχρονα το Ουζμπεκιστάν ζήτησε την ρωσική στρατιωτική λογιστική υποστήριξη.
Αυτό είναι το μείζον πρόβλημα για το Κρεμλίνο, σύμφωνα με τους παρατηρητές.
Όπως το έγραφε ο διευθυντής του Κέντρου Carnegie της Μόσχας, Dmitri Trenine, η Ρωσία φοβάται πάνω από όλα την διάτρηση των συνόρων της, που θα μπορούσε να διευκολύνει το πέρασμα στις χώρες της Κεντρικής Ασίας ( με τις οποίες η Ρωσία διατηρεί ένα καθεστώς χωρίς visa ), των ισλαμιστών τρομοκρατών και άλλων μελών του Ισλαμικού κράτους ( ISIS ). Χωρίς να μνημονεύσουμε τις ροές των προσφύγων ( οι οποίοι είναι ικανοί να ξεκινήσουν έναν εμφύλιο πόλεμο ), την κυριαρχία των Ταλιμπάν ή ακόμα το εμπόριο ναρκωτικών.
«Τα σύνορα με το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν είναι τα πρώτα αναχώματα της ρωσικής άμυνας», προσθέτει ο Dmitri Trenine.
«Η Μόσχα είχε όμως τον χρόνο για να το προβλέψει, γιατί η αμερικανική απόσυρση είχε σχεδιαστεί από την εποχή του Προέδρου Donald Trump. Έτσι άνοιξε εγκαίρως τον διάλογο με τους Ταλιμπάν», υπενθυμίζει ο Igor Delanoë. Αυτές οι εξελίξεις θα είναι ένα σοβαρό τεστ για την στερεότητα του OTSC και για την ρωσική προστασία.