Αναταράξεις και βαριά πλήγματα στις αγορές έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία
24/02/23, 16:06
Ο πόλεμος που εξαπέλυσε η Ρωσία στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, έβγαλε εκτός... ρότας την παγκόσμια οικονομία προκαλώντας σημαντικές αναταράξεις και στις αγορές.
Οι διεθνείς τιμές της ενέργειας και των τροφίμων εκτοξεύθηκαν και στη συνέχεια άρχισαν να υποχωρούν, ενώ ο ρόλος του δολαρίου στην αγορά συναλλάγματος ενισχύθηκε.
Ας δούμε συνοπτικά το πώς επηρέασε ο πόλεμος τις αγορές.
Το δολάριο ως καταφύγιο
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το δολάριο είχε τα σκήπτρα το περασμένο έτος και ένας από αυτούς είναι το status που έχει ως το πιο ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους αβεβαιότητας.
Ενας άλλος λόγος ήταν ότι ο πόλεμος έπληξε περισσότερο την ευρωπαϊκή οικονομία και κατ’ επέκταση το ευρώ αν και το κοινό νόμισμα έβγαλε αντιστάσεις.
Η ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος έχει υποχωρήσει από τα υψηλά 20ετίας που σκαρφάλωσε τον Σεπτέμβριο, αλλά εξακολουθεί να είναι υψηλότερη κατά 8% έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων μετά την έναρξη του πολέμου.
Ο αντίκτυπος του πολέμου σε άλλα assets που θεωρούνται ασφαλή καταφύγια, όπως τα κρατικά ομόλογα, ήταν ανάμεικτος. Τις πρώτες ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή, οι τιμές των αμερικανικών και ευρωπαϊκών ομολόγων αυξήθηκαν καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν την ασφάλεια των κρατικών τίτλων.
Ωστόσο, στη συνέχεια οι τιμές των ομολόγων υποχώρησαν και οι αποδόσεις τους εκτινάχθηκαν λόγω του ενεργειακού σοκ και της αύξησης του πληθωρισμού που είχαν ως συνέπεια να αρχίσουν οι επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.
Η απόδοση του γερμανικού 10ετούς ομολόγου αυξήθηκε στο 2,4% από μόλις 0,2% στις 23 Φεβρουαρίου 2022, την παραμονή δηλαδή της εισβολής.
Η ενέργεια
Η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε ο πόλεμος ήταν πρωτοφανής αν και οι τιμές –από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο έως τον άνθρακα– είχαν αρχίσει να παίρνουν την ανιούσα αρκετούς μήνες πριν.
Όταν, βέβαια, τα ρωσικά τανκς εισέβαλαν στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη (TTF) εκτοξεύθηκαν κατά σχεδόν 400% μέσα σε δύο εβδομάδες, ενώ τον Αύγουστο, όταν η Ρωσία διέκοψε τη λειτουργία του αγωγού Nord Stream, ήταν 700% υψηλότερες (δηλαδή οκταπλάσιες) σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Πριν από τον πόλεμο, η Ευρώπη κάλυπτε πάνω από το 30% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία, κυρίως μέσω αγωγών. Μετά τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Μόσχας, όμως, οι ρωσικές άρχισαν να μειώνονται για να περιοριστούν στο 25% των ροών πριν τον πόλεμο.
Οι τιμές του TTF εκτινάχθηκαν πάνω από τα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ έγινε ορατός ο κίνδυνος γενικευμένων μπλακάουτ στην ενέργεια, όπως και της ύφεσης της οικονομίας. Τελικά, ο κίνδυνος δεν υλοποιήθηκε χάρη στην ταχεία υποκατάσταση του ρωσικού αερίου από άλλες πηγές, κυρίως αμερικανικό LNG και στη μείωση της κατανάλωσης, με τη βοήθεια και του ήπιου χειμώνα, με τις τιμές του TTF να μειώνονται να καταβαραθρώνονται στα 50 ευρώ ανά MWh, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2021
Οι διεθνείς τιμές των τροφίμων
Οι τιμές των τροφίμων, που σκαρφάλωναν στη διάρκεια του 2021, έκαναν νέο άλμα μετά τη ρωσική εισβολή λόγω της αδυναμίας εξαγωγών των ουκρανικών σιτηρών μετά τον αποκλεισμό των λιμανιών της από τον ρωσικό στόλο.
Πέρυσι, ο δείκτης τιμών τροφίμων του Οργανισμού του ΟΗΕ (FAO) έφτασε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, σημειώνοντας αύξηση 14,3% σε σχέση με το 2021, όταν είχε αυξηθεί 28%.
Οι υψηλές τιμές ενέργειας και πρώτων υλών, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ισχυρή παγκόσμια ζήτηση τροφίμων ενίσχυσαν τις πιέσεις στις τιμές τους.
Στη διάρκεια του 2022, οι τέσσερις από τους πέντε επιμέρους δείκτες του FAO, αυτοί των δημητριακών, του κρέατος, των γαλακτοκομικών και των φυτικών ελαίων, σημείωσαν υψηλά ρεκόρ.
Οι πιέσεις στις διεθνείς τιμές των τροφίμων υποχώρησαν, αλλά αυτό δεν αμβλύνει ουσιαστικά το πλήγμα που έχουν δεχθεί οι καταναλωτές σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες, όπου οι δαπάνες για τρόφιμα αποτελούν σημαντικό ποσοστό των συνολικών δαπανών τους.
Ασανσέρ το ρούβλι
Οι διακυμάνσεις στην ισοτιμία του ρωσικού νομίσματος πέρυσι ήταν μεγάλες. Τη βουτιά του τον Μάρτιο κατά 50%, μερικές ημέρες μετά την εισβολή, ακολούθησε μία άνοδός του πάνω από 200% τον Ιούνιο, σε υψηλό επίπεδο πολλών ετών χάρη στην εκτίναξη των τιμών ενέργειας, των capital controls που επέβαλε η Μόσχα και της αύξησης των επιτοκίων από τη ρωσική κεντρική τράπεζα.
Μετά από έναν χρόνο, το ρούβλι κινείται περίπου στα μέσα επίπεδα που διαμορφωνόταν το 12μηνο πριν τον πόλεμο.
Η Ρωσία θέλει ένα πιο αδύναμο ρούβλι για να ενισχύσει τα έσοδά της από τις εξαγωγές ενέργειας, ώστε να κλείσει το διευρυνόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα λόγω του αυξημένου κόστους χρηματοδότησης του πολέμου.
Με πληροφορίες από Imerisia.gr
